 | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمی‌تواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
نماز عصر از نمازهای یومیه و چهار رکعتی است و می‌توان آن را با گذشت وقت مخصوص نماز ظهر پس از اذان ظهر تا غروب به‌جا آورد.
کیفیت نماز عصر
نماز عصر چهار رکعت است[۱] که در رکعت نخست پس از نیت[۲] و تکبیرة الاحرام[۳]، سوره حمد و یک سوره دیگر (که سجده‌دار نباشد) و معمولا سوره توحید، خوانده می‌شود[۴]، یک رکوع[۵] و دو سجده[۶] نیز بجا آورده می‌شود و پس از آن برای رکعت دوم قیام[۷] می‌شود و با حمد و سوره و رکوع و سجود، ادامه می‌یابد.
سپس تشهد[۸]در حال نشسته، قرائت می‌گردد و در رکعت سوم و چهارم نیز، تسبیحات اربعه[۹] خوانده شده، یک رکوع و دو سجده بجا آورده می‌شود.
در پایان، تشهد قرائت و سلام داده می‌شود.[۱۰]
وقت نماز عصر
وقت بجای آوردن نماز عصر بعد از وقت مخصوص نماز ظهر شروع شده و تا مغرب ادامه دارد.[۱۱] این مدت تقسیم می‌شود به وقت مخصوص نماز عصر و وقت مشترک بین نماز ظهر و نماز عصر.
وقت مخصوص
«وقت مخصوص» نماز عصر نیز به‌اندازه یک نماز چهار رکعتی مانده به غروب است و در آن تنها نماز عصر را می‌توان خواند.[۱۲]
وقت مشترک
پس از اتمام وقت مخصوص نماز ظهر[یادداشت ۱]، وقت مشترک میان نماز ظهر و عصر آغاز می‌گردد و فرد می‌تواند نماز عصر را در این زمان بخواند.[۱۳]
اهمیت نماز عصر
در قرآن کریم به برپا داشتن و مراقبت بر نمازهای یومیه، دستور داده شده، و نماز عصر نیز یکی از آن نمازها است: «حافِظُوا عَلَی الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطی وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتینَ»[۱۴]
نافله نماز عصر
نافله نماز عصر، هشت رکعت است که به صورت چهار نماز دو رکعتی خوانده می‌شود، و قبل از نماز عصر اقامه می‌شود. وقت اتیان آن پس از اذان ظهر است تا زمانی که طول سایه به چهار هفتم طول شاخص برسد.[۱۵]
برخی احکام نماز عصر
- نماز مسافر: کسی که شرعاً مسافر است، باید نماز عصر را شکسته بخواند.[۱۶]
- اگر کسی پیش از خواندن نماز ظهر، نماز عصر بخواند و در بین نماز، متوجه آن شود، باید نیت را به نماز ظهر، برگرداند.[۱۷]
- اگر کسی سهواً (غیر عمد) نماز ظهر یا عصر را در وقت مخصوص دیگری بخواند، نمازش صحیح است.[۱۸]
پانویس
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، بخش نمازهای یومیه
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۹۴۳
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۹۴۸
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۹۷۸
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۱۰۲۲
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۱۰۴۵
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۹۵۸
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۱۱۰۰
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، بخش ترجمه تسبیحات اربعه
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۱۱۰۵
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
- ↑ سوره بقره، آیه ۲۳۸
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۶۹
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۲۸
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۲
- ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
- ↑ الطباطبائی الحکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۴۰۴ق، ج ۶ ص۲۰۲؛ امام خمینی، رساله توضیح المسائل، مسئله ۹۹۲
- ↑ امام خمینی، رساله توضیح المسائل، مسئله ۹۹۵
- ↑ از اول وقت نماز ظهر به‌اندازه خواندن یک نماز چهار رکعتی، «وقت مخصوص» نماز ظهر است و نمی‌توان در آن نماز دیگری خواند
- ↑ اگر کسی ندانسته یا از روی فراموشی، حمد و سوره نماز عصر را بلند (جهر) بخواند، اشکالی ندارد اما اگر عمدی باشد نمازش باطل است.[۲۰]
منابع
- امام خمینی، رساله توضیح المسائل.
- الحکیم، السید محسن الطباطبائی، مستمسک العروة الوثقی، قم، منشورات مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ق.