اركان نماز
تعريف ركن :
ركن هر چيز عبارت است از اجزاي اساسي آن چیز، مانند ديوارهاي يك اتاق كه اركان آن هستند. بنابراين اجزاي نماز مانند ركوع ، سجود و ... از اركان نماز محسوب مي‌شوند. نماز هنگامي كامل و صحيح محسوب مي‌شود كه تمام اجزاي آن با همان شكل و ترتيب روايت شده از پيامبر باشد.
ارکان نماز عبارتند از 13 بخش:
1- نیت: بنابر حدیث پیامبر(ص)[إنَّمَا الأعمالُ بالنِّيَّاتِ]. «صحّت و ارزش) اعمال به نيّت بستگي دارند.»
2ـ- قيام: در
نمازهاي فرض براي كسي كه مي‌تواند : هرگاه نمازگزار بتواند در قسمتي از
نماز، قيام را رعايت كند و در ساير قسمت‌ها قادر به ايستادن نباشد، بايد تا
حد توان بايستد و در بقيه‌ي آن مي‌تواند، نشسته نماز بخواند. شخص مي‌تواند
نمازهاي مستحب را نشسته بخواند، خواه قادر به ايستادن باشد يا خير.
3ـ تكبيرة الاحرام (الله اكبر همراه با نيّت) : اين تكبير بايد با لفظ الله أكبر باشد.
4ـ خواندن سوره‌ي فاتحه : در تمام ركعات نماز ـ هر نوع نمازي باشد، خواندن
سوره‌ي حمد (فاتحه)، ركن است. دليل آن روایت امامان بخاري (723) و مسلم
(394) است كه پيامبر (ص) فرموده‌اند :
«لا صَلاةَ لِـمَن لَمْ يَقْرَأ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ»
«براي كسي كه سوره‌ي فاتحه را (در نمازش) نخواند، نمازي نيست.»
«بسم الله الرحمن الرحيم» يك آيه از سوره‌ي فاتحه محسوب مي‌شود و كسي كه آن را نخواند، ركن فاتحه در نماز وي صحيح نيست.
اگر نمازگزار به هر دليل (لال بودن، غيرعرب بودن) قادر به قرائت سوره‌ي
فاتحه نباشد، بايد به جاي آن هفت آيه از قرآن را كه حفظ دارد، بخواند. واگر
چيزي از قرآن را حفظ نداشت، به مقدار سوره‌ي فاتحه ذكر خداوند گفته و سپس
به ركوع برود.
5ـ ركوع : در اصطلاح شرع عبارت است از اين كه نمازگزار به قدري خم شود كه
كف دست‌هاي وي به زانوهايش برسد، و اين حداقل ركوع است؛ اما ركوع كامل اين
است كه شخص طوري خم شود كه پشتش افقي قرار بگيرد.
6ـ اعتدال : اعتدال عبارت است كه ايستادن پس از ركوع كه حد فاصل ركوع و
سجده است. در اعتدال به اندازه‌ي يك تسبيح گفتن (و بي‌حركت شدن بدنش)
بايستد. اعتدال را زياد طولاني نكند، به طوري كه از مدت خواندن سوره‌ي
فاتحه بيشتر نباشد، زيرا ركني كوتاه است و طولاني‌كردن آن جايز نمي‌باشد.
7ـ دوبار سجده كردن در هر ركعت : سجده در اصطلاح شرع عبارت است از قرار
گرفتن پيشاني نمازگزار بر سجده‌گاهش. شخص در سجده طمأنينه و آرامش يافته و
به مدت يك تسبيح گفتن (سبحان الله) در سجده بماند.
8ـ نشستن بين دو سجده : رعايت جلوس بين سجده‌ها در هر ركعتي واجب است.
حداقل به مدت گفتن يك تسبيح (سبحان الله) اين جلوس طولاني باشد.
9ـ نشستن براي تشهُّد پاياني : يعني نشستن براي تشهُّدي كه در ركعت آخر
قرار دارد و به دنبال آن، شخص نماز را با سلام دادن به پايان مي‌رساند.
10ـ خواندن تشهُّد در نشستن پاياني : حداقل تشهد اين است : «التحيَّاتُ
للهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ أيُّهَا النَّبِيُّ و رَحْمَةُ اللهِ وَ
بَرَكَاتُهُ السَّلامُ عَلَيْنَا وَ عَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِيْنَ،
أشْهَدُ أنْ لا إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَ أشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ
اللهِ» «همه‌ي ستايش‌ها سزاوار خداوند است، درود بر تو اي پيامبر و رحمت و
بركات خدا نيز برتو باد و درود (خدا) بر ما و بر بندگان شايسته‌ي او، گواهي
مي‌دهم كه هيچ معبودي به حق نيست مگر الله و گواهي مي‌دهم كه محمد (ص)
فرستاده‌ي اوست.»
11ـ فرستادن صلوات بر پيامبر (ص) بعد از تشهُّد پاياني : يعني بعد از اتمام تشهُّدي كه ذكر شد و قبل از سلام دادن، صلوات خوانده شود.
12ـ سلام دادن اول : سلام دادن اول به اين شكل است كه نمازگزار با چرخاندن
سر به سمت راست، بگويد : «السَّلامُ علَيْكُم وَ رحمة اللهِ و بَرَكاتُهُ».
13ـ ترتيب اين اركان : به اين ترتيب كه با نيّت و تكبير تحريم شروع شده،
سپس قرائت فاتحه، ركوع، سجود و ... . بنابراين اگر عمداً هركدام از اين
اركان، قبل از زمان و محل مخصوص به خود، انجام شود، نماز شخص باطل است. اما
اگر به صورت غيرعمدي اين كار انجام شود، از محل شروع انجام آن رُكن، نماز
باطل بوده، واجب است كه از آنجا، نماز تكرار شود.
+
نوشته شده در یکشنبه ۱۳۹۰/۱۰/۱۱ ساعت 12:19 توسط کیوان |