پرسش : آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران شرعا واجب است؟ پاسخ : شرکت در انتخابات براي همگان لازم و واجب است. پرسش : آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران واجب عینی است یا کفایی؟ پاسخ : شرکت در انتخابات براي همگان لازم و واجب است و واجب عینی می باشد. پرسش : مبنای فقهی حضرتعالی در فتوا به وجوب شرکت مکلّفین در انتخابات چه می باشد؟ پاسخ : در جواب باید گفت آیا حفظ جان، مال، ناموس، دین و کشور واجب است؟ این از مسلمات است و باید اینها را حفظ کنیم و مقدمه واجب نیز واجب است. پرسش : آیا شرکت نکردن در انتخابت معصیت و گناه است؟ پاسخ : آری، ترک آن بدون عذر شرعی جایز نیست پرسش : چرا شرکت در انتخابات لازم است؟ پاسخ : همانطور که حفظ جان، مال، ناموس، دین و کشور واجب است و باید اینها را حفظ کنیم، رای دادن نیز که مقدمه حفظ این موارد است واجب است. به عبارت دیگر مقدمه واجب نیز واجب است. پرسش : اگر کسی نامزدهای انتخابات را نشناسد و روش تحقیق را نیز نداند، از نظر معظم له چگونه می توان در مورد کاندیداهای انتخابات تحقیق مناسب انجام داد؟ پاسخ : شما می توانید از اشخاص آگاه و متدین و دلسوز کمک بگیرید و همچنین مطالعه سوابق ایشان می تواند به شما کمک کند پرسش : آیا انتخاب کاندیدای اصلح غیر از شرایط قانونی شرایط و ویژگی خاص شرعی و دینی هم باید داشته باشد؟ پاسخ : بله- ویژگیهای دینی دارد. باید باتقوا باشد، امین باشد، پاکدامن باشد، مدیر و مدبر باشد، آگاه باشد، خلاصه کسی باشد که هم دنیای مردم را حفظ کند هم دین مردم را حفظ کند. هم کشور را حفظ کند هم مکتب را حفظ کند. پرسش : رای سفید دادن در انتخابات چه حکمی دارد؟ پاسخ : شما مي توانيد از اشخاص آگاه و متدين و دلسوز کمک بگيريد و همچنين مطالعه سوابق ايشان مي تواند به شما کمک کند و و اگر به شخص خاصي اعتماد نکرديد مي توانيد رأي سفيد بدهيد ولی تا جائی که ممکن است رای سفید ندهید. پرسش : بر اساس شنیده ها، برخی از کاندیداهای انتخاباتی جهت پیروزی در میدان انتخابات به طرق مختلف مانند توزیع گوشی تلفن همراه و سیم کارت، پرداخت وجه نقد، توزیع غذای گرم، وعده امتیازات دولتی و غیر آن، اقدام به خرید آرای مردم می نمایند؛ شایان ذکر است که این وضعیت به گونه ای است که به سمت انتخابات سرمایه داری پیش می رود و در صورتی که این امر واقعیت داشته باشد مشکل ساز خواهد بود؛ با توجه به این مطلب، نظر حضرتعالی چه می باشد؟ پاسخ : انتخابات اسلامی با انتخابات غربی مادی بسیار متفاوت است، استفاده از امور مالی و امتیازات مختلف برای خریدن آراء در انتخابات اسلامی مطلقاً جایز نیست و باید جداً از آن پرهیز کرد و کسانی که از این گونه طرق کسب آراء کنند، مشروعیت آنها زیر سؤال است، و رأی دهندگانی که با این امور به افرادی رأی می دهند که صلاحیت ندارند نیز از نظر شرعی مرتکب خلاف شرع شده اند. اصولاً توسل به این امور دلیل برعدم صلاحیت است. برادران و خواهران عزیز مراقب باشند سرنوشت نظام و کشورشان را با هیچ چیز مبادله نکنند و حتی در تبلیغات انتخاباتی خود از روش های غربی استفاده نکنند پرسش : اگر پولی را از کسی برای کار اقتصادی بگیریم و برای آن سود علی الحساب همانند سرمایه گذاری در پروژه های بانکی (سودی که در ابتدای کار مقدار مشخصی داشته و در پایان کار با احتساب ضرر و زیان کلی نرخ قطعی آن مشخص و کم یا زیاد شود) برای اطمینان سرمایه گذار مشخص کنیم حکم آن چیست؟ پاسخ : در صورتیکه با آن سرمایه کار کنند و سودی بیش از آن سود علی الحساب داشته باشند مانعی ندارد. پرسش : اگر مبلغی را به فردی بدهیم که می دانیم با آن کار می کند و از او بخواهیم سودی به ما بدهد و دیگر شرایط مضاربه را معین نکنیم، آیا می تواند حمل بر مضاربه شود؟ پاسخ : این دریافت سود، ربا است. و در عقد مضاربه باید مدّت مضاربه، سهم بندی سود، مقدار سرمایه بعلاوه سایر شرایط مضاربه کاملاً مشخص باشد و عقدی است لازم الاجرا. پرسش : يك طلافروش به فردى گفته من يك ميليون تومان مى گيرم و ماهى 30 هزار تومان سود مى دهم. آيا اين صحيح است؟ پاسخ : اگر به اين معناست كه در هر صورت من ماهى 30 هزار تومان مىپردازم و ربطى به ميزان فعاليت طلافروش ندارد اين صحيح نيست و رباست. اما اگر آن يك ميليون تومان را داخل سرمايه كند و مورد كار قرار دهد يا به عبارت ديگر آن فرد را شريك كند اشكالى ندارد ولى بايد كسر معينى از سود را به عنوان سهم صاحب سرمايه قرار دهد.(در واقع قرار داد مضاربه انجام دهند) پرسش : دادن پول از طرف بانکها به شخصیّت هاى حقیقى یا حقوقى، براى مضاربه و گرفتن سود مشخّص از آنها چه حکمى دارد؟ پاسخ : چنانچه شرایط مضاربه را رعایت کنند و سود مضاربه بیش از مقدار مزبور باشد، چنین قراردادى اشکال ندارد. پرسش : مضاربه اى كه بانك ها با پول افراد انجام مى دهند چه حکمی دارد؟ پاسخ : چنانچه شرايط شرعيّه بالا در آن رعايت شود و تنها صورت كاغذ بازى نداشته باشد صحيح است و سود حاصل از آن مشروع مى باشد. پرسش : آیا می توان برای مضاربه در قالب خرید سهام کارخانه ها سرمایه گذاری کرد؟ پاسخ : خريد سهام كارخانه ها و استفاده از منافع آنها نيز صحيح است. پرسش : آیا برای انجام مضاربه حتما باید در امور تجاری سرمایه گذاری کرد یا اینکه در امور تولیدی هم میتوان جهت مضاربه سرمایه گذاری کرد؟ پاسخ : شرط نيست سرمايه گذارى حتماً براى امور تجارى باشد، بلكه سرمايه گذارى در امور توليد (صنعتى، كشاورزى و دامدارى و مانند اينها) را شامل مى شود، بنابراين خريد سهام كارخانه ها و استفاده از منافع آنها نيز صحيح است. پرسش : آیا در شرایط فعلى که سکّه هاى رایج طلا و نقره در ایران نیست با پول رایج مضاربه را تجویز مى فرمایید؟ پاسخ : اشکالى ندارد. پرسش : عقد خارج لازم به چه معناست؟ پاسخ : منظور این است که معامله ای مانند فروش یک کتاب به قیمت معین انجام شود و این عقد لازم است و خارج از معامله اصلی اوست و در ضمن آن شرطی کنند. پرسش : نماز اول وقت واجب تر است یا امر و فرمان پدر و مادر؟ یعنی اگر مادر یا پدر انسان امر به کاری کرد آیا باید ابتدا آن کار را انجام داد یا نماز اول وقت را به جا آورد؟ پاسخ : در صورتی که ترک فرمان پدر یا مادر باعث ایذاء آنها گردد، انجام فرمان آنها مقدم است. زیرا نماز اول وقت مستحب است ولی اطاعت پدر و مادر در آنچه گفته شد واجب می باشد. پرسش : مقام مادر بالاتر است، یا پدر؟ در مقام تعارض بین اطاعت امر پدر و مادر، کدام را ترجیح دهیم؟ پاسخ : مقام هر دو والاست، و تا مى توانید در میان آن دو جمع کنید، و در صورتى که امکان نداشته باشد، بر حسب اهمیّت موارد باید عمل گردد، و آنچه مهم تر است، مقدّم شود. پرسش : وظایف و حقوق زوجه و زوج چیست؟ پاسخ : زني که عقد دائم شده بنابر احتياط نبايد بدون اجازه شوهر از خانه بيرون رود يا کاري در خارج خانه انتخاب کند (خواه اجازه لفظي باشد و يا از قرائن معلوم شود که او راضي است) و نبايد بدون عذر شرعي از نزديکي کردن او جلوگيري کند. همچنين بر شوهر واجب است که غذا و لباس و منزل و لوازم ديگر را مطابق معمول براي زن تهيه کند (حتي هزينه طبيب و دارو و مانند آن) و اگر تهيه نکند بنابر احتياط بدهکار او خواهد بود، خواه توانايي داشته باشد يا نه. پرسش : لطفا بفرمایید که مضاربه چه نوع معامله ای است؟ پاسخ : «مضاربه» آن است كه فرد يا افرادى سرمايه گذارى كنند و فرد يا افراد ديگرى با آن سرمايه كار كنند و درآمد آن را مطابق قراردادى ميان خود تقسيم كنند، و هر كدام سهمى از آن را ببرند. پرسش : امروز در بسياري از محافل سخن از مضاربه است، لطفاً حقيقت آن را به طور شفاف شرح دهيد؟ پاسخ : الف) مضاربه در أصل مربوط به سرمايه گذاري يک نفر، و تجارت نفر ديگر با آن سرمايه است و سپس تقسيم سود حاصل، طبق توافق قبلي. و چون غالباً براي تجارت مسافرت مي کردند، مضاربه (ضرب در أرض به معني سفر است) ناميده شده، عدّه اي از فقها معتقد بودند مضاربه حتماً از طريق تجارت و بايد با درهم و دينار باشد، ولي ما معتقديم هيچ کدام از اين امور شرط نيست، و مضاربه به معني سرمايه گذاري از يک سو و عمل از سوي ديگر است. چه تجارت يا صنعت يا زراعت يا دامداري باشد. با اسکناس يا درهم و دينار و امثال آن. ب) سود حاصل از مضاربه دو نوع مي تواند باشد: 1- درصدي را براي هر طرف معين کنند. و 2- مبلغ مشخصي را براي صاحب سرمايه در نظر بگيرند؛ به شرط اين که سود حاصل از آن معامله چيزي بيشتر از مبلغ تعيين شده باشد، تا طرف ديگر هم سودي ببرد. نکته: سرمايه گذار مي تواند مبلغي را علي الحساب در ماه بگيرد و در انتهاي مضاربه يا زمان خاصّ ديگري، به طور دقيق محاسبه کنند. ج) زيان حاصل در مضاربه (کم شدن اصل سرمايه) به شرط عدم تعدّي و تفريط عامل، مربوط به سرمايه گذار است. هر چند عامل نيز چون سودي از کارش به دست نياورده زيان کرده است. و در فرض سهل انگاري، بايد عامل زيان را جبران کند. پس اگر سرمايه گذار زيان را نپذيرد مضاربه باطل است. مگر اين که در عقد خارج لازمي مانند بيع شرط کنند چنانچه سرمايه در مضاربه لطمه خورد، آن را عامل جبران مي کند. مهم انجام عقد خارج لازمي به صورت واقعي و جدّي است. مثلاً جنسي را بخرد و در ضمن اين خريد و فروش، شرط کند که عامل زيان احتمالي از مضاربه را جبران مي کند. بانکها در عقد مضاربه براي تضمين سرمايه، بايد اين گونه عمل کنند. يا طبق شرايط مضاربه ضرر براي سرمايه است؛ ولي چون در موارد مختلف سرمايه گذاري مي کنند مي گويند امکان ضرر همزمان در تمام آنها وجود ندارد، سرمايه به خطر نمي افتد. پرسش : شرکتی به ازای هر یک میلیون به مدت ۱۵ماه و هر ماه دویست هزار تومان پرداخت میکند(۳ برابر اصل پول) ولی دیگر اصل پول را برگشت نمی دهند و نوع عقد را نیز مشارکتی بیان می کنند و می گویند ضرر وزیان را نیز با هم مصالحه میکنیم. لطفا حکم این نوع شرکت ها را بیان کنید؟ پاسخ : در صورتی که طبق معاملات مشروع مانند مضاربه بوده باشد مانعی ندارد، ولی با توجّه به این که چنین سودی در هیچیک از معاملات رایج نیست، این گونه مؤسّسات به احتمال قوی کلاه برداری است و باید از آنها اجتناب کرد. پرسش : لطفا مفهوم مصلحت را در حکومت اسلامی بیان فرمایید؟ پاسخ : مصلحت در فقه اهل سنّت مفهومى دارد، و در فقه مکتب اهل بیت(علیهم السلام)مفهومى دیگر. آنچه از نظر فقه شیعه قابل توجیه است، در سه محور خلاصه مى شود: اوّل: آنچه مربوط به حفظ نظام و حکومت اسلامى است. دوّم: حفظ نظم جامعه بر اساس این دو نوع مصلحت بسیارى از احکام مستحدثه شکل مى گیرد زیرا حفظ نظام و حفظ نظم جامعه از مهمترین اهداف اسلام است، که انحراف از آن جایز نیست. سوّم: آنچه مربوط به تعارض اهمّ و مهمّ است یعنى هرگاه دو مصلحت که مورد توجّه و قبول فقه اسلام است، در مقابل یکدیگر قرار گیرند، باید مصلحت اهمّ را ترجیح داد و مهمّ را فداى آن کرد. براى مثال در قسمت اوّل، مى توان مسائل مربوط به انتخابات، شرایط ویژه رئیس جمهورى، و نمایندگان و انتخاب کنندگان را در نظر گرفت. و در قسمت دوّم، مسائلى مانند نظام بانکدارى، و بخش مهمّى از نظام پولى، و مسائل اقتصادى امروز را، به عنوان مثال مى توان ذکر کرد. و در قسمت سوّم محدود کردن پاره اى از معاملات، و صادرات و واردات کشور، که سلطه مردم را بر اموالشان محدود مى سازد، ولى اهداف مهمّى را احیا مى کند، مثال خوبى است. پرسش : آیا تبعیّت از حکم حکومتی ولی فقیه بر همگان، حتّی مراجع تقلید هم واجب است؟ پاسخ : تبعیّت از حکم حکومتی ولی فقیه بر همگان واجب است. پرسش : در صورتی که در زمینه سیاسی یا اجتماعی حکمی از جانب رهبری جهت عامه شیعیان صادر شود آیا برای مقلدین دیگر مراجع تکلیف می آورد ؟در زمینه های دیگر چطور و چرا ؟ پاسخ : در مسائل حکومتی حکم ولی فقیه مطاع است. پرسش : شرکت در راهپیمایی 22 بهمن چه حکمی دارد؟ پاسخ : همراهی و شرکت کردن در اینگونه مسائل بر همه مسلمین لازم است.
