تعداد: آیات 8 ـ کلمات 94 ـ حروف 404
سورهی مدنی
(بعد از سورهی «طلاق» نازل شده است)
نامگذاری
به مناسبت آن که خداوند تبارک و تعالی در آیه‌ی اوّل این سورهی مبارکه می‌فرماید: کافران از اهل کتاب و مشرکان (می‌گفتند): ما دست از آئین خود برنمی‌داریم تا بیّنه (دلیلی روشن و حُجّتی آشکار) برای ما بیاید، به اسم «بیّنه» نامگذاری شده است.
نام دیگر و مشهور این سورهی شریفه «لَمْ یکُنْ» می‌باشد که آیه‌ی نخستین آن با آن آغاز می‌شود.
نام‌های دیگر آن عبارتند از: «اهل کتاب»، «قیامت»، «بَرِیَّه» و «انفکاک» که به تناسب ذکر آن‌ها در این سوره بدین اسم‌ها نامگذاری شده است.
فضائل و خواص
در حدیثی شریف از پیامبر اکرم(ص) منقول است که فرمود: اگر مردم می‌دانستند این سوره چه برکاتی دارد خانواده و اموال را رها کرده و به فراگرفتن آن می‌پرداختند!
مردی از قبیله‌ی خزاعه عرض کرد: یا رسول‌الله تلاوت آن چه اندازه اَجر و پاداشی دارد؟
فرمود: هیچ منافقی و هیچ کسی که شک و تردید در دل دارد آن را قرائت نمی‌کند. به خدا سوگند فرشتگان مقرّب الهی از آن روز که آسمان‌ها و زمین آفریده شده‌اند آن را می‌خوانند و لحظه‌ای در تلاوت آن سستی نمی‌کنند. هر کس آن را در شب بخواند خداوند فرشتگانی را مأمور می‌کند که دین و دنیای او را حفظ کنند و برای وی دعا و طلب مغفرت نمایند و اگر در روز بخواند به اندازه‌ی آنچه روز آن را روشن می‌کند و شب آن را تاریک می‌سازد ثواب به او می‌دهند.[1]
و نیز از حضرتش مروی است: هر کس این سوره را (همواره) بخواند در قیامت رفیق و همدم «خَیرُالبَرِیّه» که علی(ع) باشد خواهد بود.[2]
و حضرت امام باقر(ع) می‌فرماید: کسی که سورهی «بیّنه» را تلاوت کند از شرک به دور و بر دین پیامبر اکرم(ص) ثابت‌قدم و در روز قیامت با ایمان مبعوث شده و حساب وی آسان خواهد بود.[3]
همچنین حضرتش می‌فرماید: «اَلبَیّنَۀُ رسولُ الله(ص)» یعنی «بیّنه» خود پیامبر اکرم(ص) می‌باشد.[4]
و در خبر است که قرائت سورهی «بیّنه» خدای متعال را خشنود می‌کند و خدا قاری آن را خشنود می‌گرداند.[5]
و حضرت امام صادق(ع) می‌فرماید: جهت قبولی طاعات این سورهی مبارکه را بیست و یک بار تلاوت نمایند.[6]
و در خواص آن آمده است؛ اگر آن را بنویسند و در منزل بیاویزند تمام اشیاء آن منزل مصون و محفوظ خواهند ماند.[7]
و چنانچه کسی هنگام رفتن به نزد حاکمان آن را تلاوت نماید از شرّ آنان ایمن خواهد بود.[8]
و اگر این سورهی شریفه را در نماز بسیار بخواند خدای تعالی وی را از همگان بی‌نیاز می‌نماید.[9]
و هرگاه آن را بر مال پنهان شده و دفینه قرائت کنند آن مال محفوظ مانده و کسی بر آن آگاه نمی‌گردد.[10]
و در خواص‌السُّوَر آورده است: جهت جلوگیری و محفوظ ماندن از سقطجنین چنانچه این سورهی مبارکه را در ظرف پاکی (با زعفران یا غیره) بنویسند و آب شسته‌ی آن را زن باردار بیاشامد از سقطجنین و آفات دیگر به یاری حق‌تعالی مصون خواهد ماند.[11]
پی‌نوشت‌ها
[1]. مجمع‌البیان، تفسیر اطیب‌البیان، تفسیر نورالثقلین.
[2]. تفسیر برهان.
[3]. ثواب‌الاعمال ص 280، وسائل ج 4 ص 895.
[4]. تفسیر المیزان ج 20 ص 482.
[5]. ختوم و اذکار ج 1 ص 185، خواص‌الآیات ص 159.
[6]. خواص‌الآیات ص 159.
[7].خواص‌الآیات ص 159.
[8].خواص‌الآیات ص 159.
[9]. خواص‌الآیات ص 159.
[10]. خواص‌الآیات ص 159.
[11]. مجمع‌الدعوات کبیر ص 265.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
آیت الله سیّد علی لواسانی