دعای رهایی از گرفتاری

1- دعا برای رفع هرگونه غم و اندوه (از صحیفه سجادیه)

یا فارِجَ الْهَمِّ، وَ کاشِفَ الْغَمِّ، یا رَحْمنَ الدُّنْیا وَ الْاخِرَةِ وَ رَحیمَهُما،

ای گشاینده گرفتاری و بر طرف کننده اندوه ای بخشنده و مهربان در دنیا و آخرت،

صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَ افْرُجْ هَمّی، وَ اکشِفْ غَمّی، یا واحِدُ یا

بر محمّد و خاندان پاکش درود فرست و گرفتاریم را بگشا و اندوهم را برطرف کن، ای یگانه، ای

احَدُ یا صَمَدُ، یا مَنْ لَمْ یلِدْ وَلَمْ یولَدْ، وَ لَمْ یکنْ لَهُ کفُواً احَدٌ، اعْصِمْنی

یکتا و ای توانا، ای که نزاده و زاییده نشده، و برای او مانندی نیست، مرا حفظ کن

وَطَهِّرْنی، وَاذْهَبْ بِبَلِیتِی، «اللَّهُ لَآإِلهَ إلَّاهُوَ الْحَی الْقَیومُ، لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ

و پاکیزه دار، و بلا را ازمن دور کن، هیچ معبودی جز خداوند یگانه زنده نیست که قائم به ذات خویش است هیچ گاه خواب

وَلَا نَوْمٌ، لَّهُ مَا فِی السَّموتِ وَ مَا فِی الْأَرْضِ، مَن ذَا الَّذِی یشْفَعُ عِندَهُ

سبک و سنگینی او را فرا نمی گیرد آنچه در آسمانها و زمین است از آن اوست کیست که در نزد او جز به فرمان او شفاعت کند؟!

إِلَّا بِإِذْنِهِ، یعْلَمُ مَا بَینَ أَیدِیهِمْ، وَمَا خَلْفَهُمْ، وَ لَایحِیطُونَ بِشَی ءٍ مِّنْ

آنچه را در پیش روی آنها [/ بندگان ] و پشت سرشان است می داند و کسی از علم او آگاه نمی گردد

عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَآءَ، وَسِعَ کرْسِیهُ السَّموتِ وَ الْأَرْضَ، وَ لَایودُهُ حِفْظُهُمَا

جز به مقداری که او بخواهد، تخت (حکومت) او، آسمانها و زمین را در برگرفته و نگهداری آن دو [/ آسمان و زمین ] او را خسته نمی کند،

وَ هُوَ الْعَلِی الْعَظِیمُ، لَآإِکرَاهَ فِی الدِّینِ، قَد تَّبَینَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَی، فَمَن

بلندی مقام و عظمت مخصوص اوست، در قبول دین اکراهی نیست (زیرا) راه درست از راه نادرست روشن است بنابراین

یکفُرْ بِالطغُوتِ وَ یؤْمِن بِاللَّهِ، فَقَدِ اسْتَمْسَک بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَی لَاانفِصَامَ

کسی که به طاغوت [/ بت و شیطان ] کافر شود و به خدا ایمان آورد به دستگیره مهمّی چنگ زده است که گسستن برای آن نیست

لَهَا، وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ، اللَّهُ وَلِی الَّذِینَ ءَامَنُواْ، یخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمتِ إِلَی

و خداوند شنوا و داناست، خداوند ولی و سرپرست کسانی است که ایمان آورده اند آنها را از ظلمتها به سوی

النُّورِ، وَالَّذِینَ کفَرُواْ أَوْلِیآؤُهُمُ الطغُوتُ، یخْرِجُونَهُم مِّنَ النُّورِ إِلَی

نور بیرون می برد، (امّا) کسانی که کافر شدند اولیای آنها طاغوت است که آنها را از نور به سوی

الظُّلُمتِ، أُوْلئِک أَصْحبُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ»* «بِسْمِ اللَّهِ

ظلمتها بیرون می برند آنها اهل آتشند و جاودانه در آن خواهند ماند.* بنام خداوند

الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ، مِن شِرِّ مَا خَلَقَ، وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ

بخشنده مهربان، پناه می برم به پروردگار سپیده صبح از شرّ آنچه آفریده است و از شرّ هر موجود شرور

إِذَا وَقَبَ، وَمِن شَرِّ النَّفثتِ فِی الْعُقَدِ، وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ»*

هنگامی که شبانه وارد می شود، و از شرّ آنها که با افسون در گره ها می دمند (و هر تصمیمی را سست می کنند) و از شرّ هر حسود هنگامی که حسد می ورزد*

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، قُلْ أَعُوذُ بِرَبِ النَّاسِ، مَلِک النَّاسِ، إِلهِ

به نام خداوند بخشنده مهربان، بگو پناه می برم به پروردگار مردم، به مالک و حاکم مردم، به (خدا و) معبود

النَّاسِ مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ، الَّذِی یوَسْوِسُ فِی صُدُورِ الَّناسِ،

مردم از شرّ وسوسه گر پنهانکار که در درون سینه انسانها وسوسه می کند، خواه

مِن الْجِنَّةِ وَ الَّناسِ»* «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ،

از جن باشد یا از انسان* به نام خداوند بخشنده مهربان، بگو خداوند یکتا و یگانه است،

اللَّهُ الصَّمَدُ، لَمْ یلِدْ وَلَمْ یولَدْ، وَلَمْ یکن لَّهُ کفُواً أَحَدٌ» اللَّهُمَّ انّی اسْئَلُک

خداوندی است که همه نیازمندان قصد او می کنند (هرگز) نزاد و زاده نشد و برای او هیچ گاه شبیه و مانندی نبوده است خدایا مانند کسی که

سُؤالَ مَنِ اشْتَدَّتْ فاقَتُهُ، وَ ضَعُفَتْ قُوَّتُهُ، وَ کثُرَتْ ذُنُوبُهُ، سُؤالَ مَنْ لا

نیازش شدید و توانش کم و گناهانش افزون شده و همانند کسی که برای نیازش

یجِدَ لِفاقَتِهِ مُغیثاً، وَ لا لِضَعْفِهِ مُقَوِّیاً، وَ لا لِذَنْبِهِ غافراً غَیرَک، یا

فریادرس و برای ناتوانیش نیروبخش و برای گناهش بخشنده ای جز تو نمی یابد از تو می خواهم ای

ذَالْجَلالِ وَ الْإِکرامِ، اسْئَلُک عَمَلًا تُحِبُّ بِهِ مَنْ عَمِلَ بِهِ، وَ یقیناً تَنْفَعُ بِهِ

صاحب جلال و بزرگواری، (توفیق انجام) عملی را که انجام دهنده آن را دوست داری

مَنِ اسْتَیقَنَ بِهِ حَقَّ الْیقینِ فی نَفاذِامْرِک، اللَّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ

و یقینی که هر کس به عالیترین درجه آن برسد در انجام فرمانت از آن سود برد، خدایا بر محمّد و خاندان پاکش

مُحَمَّدٍ، وَ اقْبِضْ عَلَی الصِّدْقِ نَفْسی، وَ اقْطَعْ مِنَ الدُّنْیا حاجَتی، وَاجْعَلْ

درود فرست و بر حال صداقت و راستی جانم را بگیر و نیازم را از دنیا کوتاه کن و

فیما عِنْدَک رَغْبَتی، شَوْقاً الی لِقائِک، وَ هَبْ لی صِدْقَ التَّوَکلِ عَلَیک،

اشتیاقم را به آنچه در نزد توست قرار ده در حالی که مشتاق دیدار توام، و اعتماد راستین بر خودت را به من ببخش،

اسْئَلُک مِنْ خَیرِ کتابٍ قَدْ خَلا، وَاعُوذُ بِک مِنْ شَرِّ کتابٍ قَدْ خَلا، اسْئَلُک

از بهترین چیزی که در نامه عملم به جای مانده از تو خواهانم و از بدیهای بر جای مانده در آن به تو پناه می برم،

خَوْفَ الْعابِدینَ لَک، وَ عِبادَةَ الْخاشِعینَ لَک، وَ یقینَ الْمُتَوَکلینَ عَلَیک،

از تو خوف عابدان و بندگی خاشعان و یقین متوکلان و اعتماد مؤمنان به تو

وَتَوَکلَ الْمُؤْمِنینَ عَلَیک، اللَّهُمَّ اجْعَلْ رَغْبَتی فی مَسْئَلَتی مِثْلَ رَغْبَةِ

را خواهانم، خدایا اشتیاقم را در خواستن از خودت مانند اشتیاق

اوْلِیآئِک فی مَسائِلِهِمْ، وَ رَهْبَتی مِثْلَ رَهْبَةِ اوْلِیائِک، وَاسْتَعْمِلْنی فی

دوستانت در خواسته هایشان، و ترسم را مانند ترس دوستانت قرار ده، و مرا به عملی که در

مَرْضاتِک عَمَلًا لااتْرُک مَعَهُ شَیئاً مِنْ دینِک مَخافَةَ احَدٍ مِنْ خَلْقِک، اللَّهُمَ

مسیر خشنودیت قرار دارد وادار، که از ترس مخلوقاتت چیزی از دینت را ترک نکنم، خدایا

هذِهِ حاجَتی فَاعْظِمْ فیها رَغْبَتی، وَ اظْهِرْ فیها عُذْری، وَلَقِّنی فیها

این خواسته من است پس شوقم را در آن زیاد کن و (در صورت ترک آن) عذرم را ظاهر و دلیلم را به من بیاموز

حُجَّتی، وَ عافِ فیها جَسَدی، اللَّهُمَّ مَنْ اصْبَحَ لَهُ ثِقَةٌ اوْ رَجاءٌ غَیرُک،

و در رسیدن به آن جسمم را عافیت بخش، خدایا اگر کسی صبح کند در حالی که تکیه گاه یا امیدی جز تو داشته باشد

فَقَدْ اصْبَحْتُ وَ انْتَ ثِقَتی وَ رَجائی فِی الْأُمُورِ کلِّها، فَاقْضِ لی بِخَیرِها

ولی من صبح می کنم در حالی که تکیه گاه و امیدم در همه کارها تویی پس به بهترین عاقبت بر من حکم کن

عاقِبَةً، وَ نَجِّنی مِنْ مُضِلّاتِ الْفِتَنِ، بِرَحْمَتِک یا ارْحَمَ الرَّاحِمینَ،

و مرا از فتنه های گمراه کننده رهایی بخش، به لطف و رحمتت ای مهربان ترین مهربانان

وَصَلَّی اللَّهُ عَلی سَیدِنا مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ الْمُصْطَفی، وَعَلی آلِهِ الطَّاهِرینَ.[1]

و بر آقا و سرور ما محمّد فرستاده برگزیده خدا و بر خاندان پاکش درود فرست.

2- امام امیرمؤمنان علیه السلام از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل کرده است که هر غمدیده و محزون و گرفتار و خائفی این دعا را بخواند، خداوند برای او گشایشی فراهم سازد:

یا عِمادَ مَنْ لا عِمادَ لَهُ، وَ یا ذُخْرَ مَنْ لا ذُخْرَ لَهُ، وَیا سَنَدَ مَنْ لا سَنَدَ لَهُ،

ای تکیه گاه آن که تکیه گاهی ندارد و ای ذخیره آن که ذخیره ای ندارد و ای پشتیبان کسی که پشتیبانی ندارد

وَیا حِرْزَ مَنْ لا حِرْزَ لَهُ، وَیا غِیاثَ مَنْ لا غِیاثَ لَهُ، وَیا کنْزَ مَنْ لا کنْزَ

و ای نگهدار کسی که نگهداری ندارد، و ای فریادرس کسی که فریادرسی ندارد و ای گنج کسی که گنجی ندارد،

لَهُ، وَیا عِزَّ مَنْ لا عِزَّ لَهُ، یا کریمَ الْعَفْوِ، یا حَسَنَ التَّجاوُزِ، یا عَوْنَ

ای عزّت بخش کسی که عزّت بخشی ندارد، ای در گذرنده بزرگوار، ای نیکو در گذرنده، ای یاور

الضُّعَفآءِ، یا کنْزَ الْفُقَرآءِ، یا عَظیمَ الرَّجآءِ، یا مُنْقِذَ الْغَرْقی، یا مُنْجِی

ناتوانان، ای گنج نیازمندان، ای امید بزرگ، ای نجات دهنده غریقان، ای رهایی بخش

الْهَلْکی، یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ، یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ، انْتَ الَّذی سَجَدَ لَک

هلاک شوندگان، ای نیکوکار، ای زیبایی بخش، ای روزی ده، ای فزونی بخش، تویی که

سَوادُ اللَّیلِ وَنُورُ النَّهارِ، وَضَوْءُ الْقَمَرِ وَشُعاعُ الشَّمْسِ، وَحَفیفُ الشَّجَرِ

سیاهی شب و روشنی روز و نور خورشید و ماه و همهمه برگ درختان

وَدَوِی الْمآءِ، یا اللَّهُ یا اللَّهُ یا اللَّهُ، لا الهَ إلَّاانْتَ، وَحْدَک لا شَریک لَک، یا

و صدای جریان آب در برابرت سجده و خضوع کرده، ای خدا، ای خدا، ای خدا، معبودی جز تو نیست، یگانه ای که شریکی برایت نیست، ای

رَبَّاهُ یا اللَّهُ، صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَافْعَلْ بِنا ما انْتَ اهْلُهُ، وَنَجِّنا

پروردگار من ای خدا بر محمّد و خاندان پاکش درود فرست، و آنچه تو شایسته آنی در مورد ما انجام ده و ما را به عفوت

مِنَ النَّارِ بِعَفْوِک، وَادْخِلْنَا الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِک، وَ زَوِّجْنا مِنَ الْحُورِ الْعِینِ

از آتش دوزخ رهایی بخش و به لطف و رحمتت در بهشت داخل کن، و به بخششت از حورالعین به همسری

بِجُودِک، وَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَافْعَلْ بی ما انْتَ اهْلُهُ، یا ارْحَمَ

ما درآور و بر محمّد و خاندان پاکش درود فرست و آنچه تو شایسته آنی در مورد من انجام ده، ای مهربان ترین

الرَّاحِمینَ، انَّک عَلی کلِّ شَی ءٍ قَدیرٌ.

مهربانان به یقین تو بر انجام هر چیز توانایی.

پس از خواندن دعا، حاجت خود را از خدا طلب کن که ان شاءاللَّه به اجابت می رسد.[2]

3- برای گشایش در کارها و رفع گرفتاری و غم، خواندن این ذکر و مواظبت بر آن، که امام جواد علیه السلام آن را تعلیم فرمود، نافع است:

یا مَنْ یکفی مِنْ کلِّ شَی ءٍ، وَلا یکفی مِنْهُ شَی ءٌ، اکفِنی ما اهَمَّنی.[3]

ای کسی که از هر چیز بی نیازی و چیزی از تو بی نیاز نیست، آنچه فکر مرا به خود مشغول داشته برآور.

4- از رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله روایت شده است که هر کس را مشکلی، یا اندوهی، یا بلا و شدّتی پیش آید، بگوید: اللَّهُ رَبّی لا اشْرِک بِهِ شَیئاً، تَوَکلْتُ عَلَی الْحَی الَّذی لایمُوتُ.[4]

خدا پروردگار من است که چیزی را برای او شریک قرار نمی دهم، بر آن زنده ای که (هرگز) نمیرد تکیه می کنم.

5- از امام صادق علیه السلام نقل شده است که چون برادران یوسف آن حضرت را به چاه افکندند، جبرئیل نزد او آمد و گفت: در این جا چه می کنی؟ یوسف گفت: برادرانم مرا در این چاه افکندند و رفتند. جبرئیل گفت:

آیا دوست داری از این جا بیرون آیی؟ گفت: این وابسته به مشیت خداوند است؛ اگر خواست مرا بیرون می آورد. جبرئیل گفت: خداوند می فرماید: این دعا را بخوان تا تو را رهایی بخشم؛ بگو:

اللَّهُمَّ انّی اسْئَلُک بِانَّ لَک الْحَمْدَ، لا الهَ الَّا انْتَ الْمَنَّانُ بَدیعُ السَّمواتِ

خدایا به حقّ این که حمد و سپاس مخصوص توست، معبودی جز تو نیست که روزی ده و پدیدآورنده آسمان

وَالْأَرْضِ، ذُوالْجَلالِ وَالْإِکرامِ، انْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ انْ

و زمینی و صاحب جلال و بزرگواری، از تو می خواهم که بر محمّد و خاندان پاکش درود فرستی و از

تَجْعَلَ لی مِمَّا انَا فیهِ فَرَجَاً وَ مَخْرَجَاً.[5]

مشکلی که من در آنم گشایش و راه خروجی برایم قرار دهی.

در نتیجه کاروانی آمد و آن گونه که قرآن نقل کرده، او را از چاه نجات داده و با خود به مصر بردند.

6- روایت شده که امام باقر علیه السلام در مشکلات چنین دعا می کرد:

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَاغْفِرْلی وَارْحَمْنی، وَزَک عَمَلی،

خدایا بر محمّد و خاندان پاکش درود فرست و مرا بیامرز و به من رحم کن و عملم را پاکیزه گردان،

وَیسِّرْ مُنْقَلَبی، وَاهْدِ قَلْبی، وَ آمِنْ خَوْفی، وَ عافِنی فی عُمُری کلِّهِ،

و بازگشتم را آسان کن و دلم را (به راه راست) هدایت کن و ترسم را ایمن گردان و در تمام عمر سلامتم بدار،

وَثَبِّتْ حُجَّتی، وَ اغْفِرْ خَطایای، وَبَیضْ وَجْهی، وَاعْصِمْنی فی دینی،

و دلیلم را محکم گردان، و از اشتباهاتم در گذر و چهره ام را نورانی گردان، ودینم را حفظ کن

وَسَهِّلْ مَطْلَبی، وَوَسِّعْ عَلَی فی رِزْقی، فَانّی ضَعیفٌ، وَ تَجاوَزْ عَنْ سَیئِ

و خواسته ام را آسان گردان، و روزیم را وسعت ده، چرا که من ناتوانم، و از بدی آنچه

ما عِنْدی بِحُسْنِ ما عِنْدَک، وَلاتَفْجَعْنی بِنَفْسی، وَلاتَفْجَعْ لی حَمیماً،

نزد من است به خوبی آنچه نزد توست درگذر، و مرا به نفسم و خویشاوندانم داغدار مکن،

وَهَبْ لی یا الهی لَحْظَةً مِنْ لَحَظاتِک، تَکشِفُ بِها عَنّی جَمیعَ ما بِهِ

و ای معبود من توجّهی از توجّهاتت را به من ببخش که به واسطه آن تمامی گرفتاریهایم را برطرف کنی،

ابْتَلَیتَنی، وَ تَرُدُّ بِها عَلَی ما هُوَ احْسَنُ عادَتِک عِنْدی، فَقَدْ ضَعُفَتْ

و بهترین شیوه ات در نزد من را به من بازگردانی، چرا که نیرویم سست

قُوَّتی، وَقَلَّتْ حیلَتی، وَانْقَطَعَ مِنْ خَلْقِک رَجآئی، وَ لَمْ یبْقَ الَّا رَجآؤُک،

و چاره ام کم شده وامیدم از آفریدگانت قطع شده و جز امید و

وَتَوَکلی عَلَیک، وَ قُدْرَتُک عَلَی یا رَبِّ انْ تَرْحَمَنی وَ تُعافِینی، کقُدْرَتِک

اعتماد به تو (چیزی برایم) باقی نمانده ای پروردگار من قدرتت بر رحم کردن و عافیت بخشیدن به من همانند قدرتت

عَلَی انْ تُعَذِّبَنی وَ تَبْتَلِینی، الهی ذِکرُ عَوآئِدِک یؤْنِسُنی، وَ الرَّجآءُ

بر عذاب کردن و گرفتار کردن من است، ای معبود من یاد نعمتهایت با من انس گرفته و امیدم به

لِإِنْعامِک یقَوّینی، وَلَمْ اخْلُ مِنْ نِعَمِک مُنْذُ خَلَقْتَنی، وَانْتَ رَبّی وَسَیدِی،

نعمتهایت مرا تقویت نموده و از زمانی که مرا آفریدی از نعمتهایت دور نبودم و تو پروردگار و آقا و سرور من،

وَ مَفْزَعی وَ مَلْجَای، وَ الْحافِظُ لی وَالذَّابُّ عَنّی، وَالرَّحیمُ بی وَالْمُتَکفِّلُ

و پناهگاه و مأمن منی، و نگهدار مدافع و مهربان بر من و عهده دار

بِرِزْقی، وَ فی قَضآئِک وَ قُدْرَتِک کلُّ ما ا نَا فیهِ، فَلْیکنْ یا سَیدی

روزی منی، و آنچه من در آنم در فرمان و قدرت توست، پس ای آقا و سرور

وَ مَوْلای، فیما قَضَیتَ وَ قَدَّرْتَ وَ حَتَمْتَ، تَعْجیلُ خَلاصی مِمَّا انَا فیهِ

و مولای من پس در آنچه حکم کرده و مقرّر فرموده و حتمی نموده ای رهایی سریعم را از تمامی

جَمیعِهِ، وَالْعافِیةُ لی، فَانّی لا اجِدُ لِدَفْعِ ذلِک احَداً غَیرَک، وَلا اعْتَمِدُ

مشکلاتی که من در آنم به همراه سلامتیم قرار ده چرا که برای دفع آن کسی را جز تو نمی یابم و بر کسی

فیهِ الَّا عَلَیک، فَکنْ یاذَاالْجَلالِ وَالْإِکرامِ عِنْدَ احْسَنِ ظَنّی بِک، وَرَجآئی

جز تو تکیه نمی کنم، ای صاحب جلال و بزرگواری آن گونه که من به تو گمان نیکو و امید دارم با من رفتار کن،

لَک، وَارْحَمْ تَضَرُّعی وَاسْتِکانَتی، وَ ضَعْفَ رُکنی، وَ امْنُنْ بِذلِک عَلَی،

و بر التماس و بیچارگی و ناتوانی جسمیم رحم کن و به آن بر من و هر

وَعَلی کلِّ داعٍ دَعاک، یا ارْحَمَ الرَّاحِمینَ، وَ صَلَّی اللَّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ.[6]

آن که تو را می خواند منّت گذار ای مهربان ترین مهربانان و درود خدا بر محمّد و خاندان پاکش باد.

7- از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: امام علی بن الحسین علیهما السلام می فرمود: هرگاه این دعا را بخوانم، باکی ندارم اگر جنّ وانس برای ضرر زدن به من جمع شوند. (کاری نخواهند کرد):

بِسْمِ اللَّهِ وَبِاللَّهِ، وَ مِنَ اللَّهِ وَ الَی اللَّهِ، وَ فی سَبیلِ اللَّهِ، وَ عَلی مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ،

به نام خدا و به یاریش و از او به سوی او و در راه خدا و بر دین رسول خدا

صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ، اللَّهُمَّ الَیک اسْلَمْتُ نَفْسی، وَ الَیک وَجَّهْتُ وَجْهی،

- که درود خدا بر او و خاندان پاکش باد- خدایا خود را به تو تسلیم کرده و به سوی تو روی نمودم،

وَ الَیک الْجَاْتُ ظَهْری، وَ الَیک فَوَّضْتُ امْری، اللَّهُمَّ احْفَظْنی بِحِفْظِ

و به تو دلگرم شده و کارم را به تو واگذار نمودم، خدایا مرا در پناه

الْإیمانِ مِنْ بَینِ یدَی، وَ مِنْ خَلْفی وَعَنْ یمینی وَ عَنْ شِمالی، وَ مِنْ

ایمان از پیش رو و پشت سر و از جانب راست و چپ و از

فَوْقی وَ مِنْ تَحْتی وَ مِنْ قِبَلی، وَادْفَعْ عَنّی بِحَوْلِک وَقُوَّتِک، فَانَّهُ لا حَوْلَ

بالا و پایین و از جانب خودم حفظ کن و به قدرت و نیرویت (حوادث تلخ را از من) دفع کن، چرا که پناهگاه

وَلاقُوَّةَ الَّا بِک.[7]

و نیرویی جز از سوی تو نیست.

8- در حدیثی از امام زین العابدین علیه السلام می خوانیم که به فرزندش فرمود: هرگاه مصیبتی به یکی از شما برسد، یا مشکلی پیش آید، وضوی کامل بگیرد و دو رکعت یا چهار رکعت (به دو سلام) نماز بگذارد و در پایان نماز بگوید:

یا مَوْضِعَ کلِّ شَکوی، وَ یا سامِعَ کلِّ نَجْوی، وَ یا شاهِدَ کلِّ مَلَأٍ،

ای محلّ هر شکایت و ای شنوای هر سخن سرّی و ای حاضر در هر جمع

وَعالِمَ کلِّ خَفِیةٍ، وَ یا دافِعَ ما یشآءُ مِنْ بَلِیةٍ، یا خَلیلَ ابْراهیمَ، وَ یا نَجِی

و دانای هر پنهان و ای دور کننده بلاهایی که خود می خواهی، ای دوست ابراهیم، ای نجات دهنده

مُوسی، وَ یا مُصْطَفِی مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ، ادْعُوک دُعآءَ مَنِ

موسی، و ای برگزیننده محمّد- که درود خدا بر او و خاندان پاکش باد- می خوانمت همانند کسی که

اشْتَدَّتْ فاقَتُهُ، وَ قَلَّتْ حیلَتُهُ، وَ ضَعُفَتْ قُوَّتُهُ، دُعآءَ الْغَریبِ الْغَریقِ،

نیازش شدید و چاره اش کم و نیرویش ضعیف شده، مانند خواندن بی کس و گرفتار غرقاب شده و

الْمُضْطَرِّ الَّذی لایجِدُ لِکشْفِ ما هُوَ فیهِ الَّا انْتَ، یا ارْحَمَ الرَّاحِمینَ.

درمانده ای که برای برطرف کردن گرفتاریش کسی را جز تو نمی یابد، ای مهربان ترین مهربانان.

هر کسی این دعا را بخواند، خداوند مشکل او را برطرف می کند[8] (ان شاءاللَّه).

9- از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود: برای رفع غم و اندوه (و حلّ مشکل) غسل می کنی و دو رکعت نماز می گذاری و می گویی:

یا فارِجَ الْهَمِّ، وَ یا کاشِفَ الْغَمِّ، یا رَحْمنَ الدُّنْیا وَالْأخِرَةِ وَ رَحیمَهُما،

ای گشاینده گرفتاری، و ای برطرف کننده اندوه، ای بخشنده و مهربان دنیا و آخرت،

فَرِّجْ هَمّی وَاکشِفْ غَمّی، یا اللَّهُ الْواحِدُ الْأَحَدُ الصَّمَدُ، الَّذی لَمْ یلِدْ وَ لَمْ

گرفتاریم بگشا و اندوهم برطرف کن، ای خدای یگانه یکتا و بی نیاز که نزاد و

یولَدْ، وَ لَمْ یکنْ لَهُ کفُواً احَدٌ، اعْصِمْنی وَ طَهِّرْنی، وَ اذْهَبْ بِبَلِیتی.

زاییده نشد و برایش شبیه و مانندی نیست، مرا (از گناه) بازدار و پاکم کن و بلا را از من دور گردان.

و بخوان «آیةالکرسی» و سوره «قل اعوذ بربّ الفلق» و «قل اعوذ بربّ النّاس» را (و حلّ مشکل خود را از خدا بخواه).[9]

10- روایت شده است که برای رفع غم و اندوه (وحلّ مشکلات) به سجده می روی وصد مرتبه می گویی:

یا حَی یا قَیومُ، یا لا الهَ الَّا انْتَ، بِرَحْمَتِک اسْتَغیثُ، فَاکفِنی ما

ای زنده، ای پاینده، ای که جز تو معبودی نیست، از لطف و رحمتت کمک می طلبم، پس آنچه مرا به

اهَمَّنی، وَ لا تَکلْنی الی نَفْسی.[10]

زحمت انداخته کفایت کن، و مرا به خودم وامگذار.

11- امام صادق علیه السلام به بعضی از اصحاب خود دعایی را برای رفع غم و اندوه و وحشت تعلیم فرمود؛ و آن دعا چنین است:

اعْدَدْتُ لِکلِّ عَظیمَةٍ لا الهَ الَّا اللَّهُ، وَ لِکلِّ هَمٍّ وَ غَمٍّ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ الَّا

برای هر کار بزرگی کلمه «لا إله إلّااللَّه» و برای هر گرفتاری و اندوه کلمه «لا حول ولا قوّة إلّا

بِاللَّهِ، مُحَمَّدٌ النُّورُ الْأَوَّلُ، وَ عَلِی النُّورُ الثَّانی، وَ الْأَئِمَّةُ الْأَبْرارُ عُدَّةٌ لِلِقآءِ

باللَّه» را مهیا ساخته ام، محمّد نور اوّل و علی نور دوّم و امامان نیکوکار، ذخیره ای برای دیدار

اللَّهِ، وَ حِجابٌ مِنْ اعْدآءِ اللَّهِ، ذَلَّ کلُّ شَی ءٍ لِعَظَمَةِ اللَّهِ، وَ اسْئَلُ اللَّهَ

خدا و مانعی در برابر دشمنان خدا هستند هر چیزی در برابر عظمت خدا خاضع است و از خداوند

عَزَّوَجَلَّ الْکفایةَ.[11]

بزرگ و بلند مرتبه کفایت کارم را خواهانم.

پی نوشت ها

[1] صحيفه سجاديه، دعاى 54.

[2] بلدالامين، صفحه 332.

[3] عدّة الدّاعى، صفحه 278 و بحارالانوار، جلد 92، صفحه 208، حديث 39.

[4] عدّة الداعى صفحه 276 و بحارالانوار، جلد 92، صفحه 208، حديث 39.

[5] كافى، جلد 2، صفحه 556، حديث 4.

[6] كافى، جلد 2، صفحه 558، حديث 8.

[7] همان مدرك، صفحه 559، حديث 10.

[8] كافى، جلد 2، صفحه 560، حديث 15.

[9] همان مدرك، صفحه 557، حديث 6.

[10] همان مدرك، صفحه 562، حديث 20.

[11] بحارالانوار، جلد 91، صفحه 312.