متن نماز میت

علاّمه مجلسی در «زادُ المعاد» آنچه را که خلاصه‌اش این است فرموده:

این نماز بر همه مسلمانان که آگاه به فوت شخصی شوند واجب است و اگر یک نفر از آنان بخواند، از دیگران ساقط می‌شود و خواندن نماز بر مرده شیعه اثنی عشری که بالغ باشد بدون خلاف در بین علما واجب است و اشهر و اقوی آن است که بر طفلی که شش سالش تمام شده خواندن نماز، واجب است و ظاهراً به قصد قُربت می‌توان اکتفا کرد و کمتر از شش ماهه را اگر زنده متولّد شده باشد بعضی مستحبّ دانسته‌اند و بعضی بِدعت و احوط نماز نخواندن است؛

و سزاوارترین مردم به نماز میت بنا بر مشهور، وارث اوست و شوهر به همسر خود اولی است و واجب است نمازگزار رو به قبله بایستد و سر جنازه به‌جانب راست او باشد، درحالی‌که میت را به پشت خوابانده باشند و در این نماز طهارت از حَدَث شرط نیست و جُنُب و حائض و بی‌وضو می‌توانند این نماز را بخوانند و مستحبّ است با وضو باشد و اگر آب نباشد یا مانعی داشته باشد یا وقت تنگ باشد، مستحبّ است تیمم نماید و ظاهر بعضی احادیث است که بدون عذر نیز تیمم مستحبّ است؛

و بنا بر مشهور، مستحبّ است امام جماعت برابر میان بدن مرد میت و روبروی سینه ‌زن بایستد و مستحبّ است، کفش را از پا بیرون کند و واجب است نیت نماز کنند و پنج تکبیر بگویند و مستحبّ است، در هر تکبیر دست‌ها را تا برابر گوش بالا ببرند؛
و مشهور آن است که پس از تکبیر اول بگوید: أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّٰهِ. گواهی دهم که نیست معبودی جز خدا و گواهی دهم که محمّد(درود خدا بر او و خاندانش) رسول خدا است. و پس از تکبیر دوم بگوید: اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ. خدایا درود فرست بر محمّد و آل محمّد. و بعد از تکبیر سوم بگوید: اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِناتِ. خدایا بیامرز مردان و زنان با ایمان را. و بعد از تکبیر چهارم بگوید: اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِهٰذَا الْمَيِّتِ. خدایا بیامرز این مرده را. و تکبیر پنجم را بگویند؛ به این صورت نماز تمام و مجزى است.

و بنا بر نظر مشهور، بهتر آن است که پس از نیت بگوید: اللّٰهُ أَكْبَرُ، أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ أَرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشِيراً وَنَذِيراً بَيْنَ يَدَيِ السَّاعَةِ . خدا بزرگ‌تر است و گواهی می‌دهم که معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی‌شریک است؛ و گواهی می‌دهم که محمّد بنده و فرستاده اوست که او را به‌حق، مژده‌دهنده و بیم‌دهنده پیشاپیش قیامت فرستاده.

سپس بگوید: اللّٰهُ أَكْبَرُ، اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَبارِكْ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَارْحَمْ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ، كَأَفْضَلِ مَا صَلَّيْتَ وَبارَكْتَ وَتَرَحَّمْتَ عَلَىٰ إِبْراهِيمَ وَآلِ إِبْراهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ، وَصَلِّ عَلَىٰ جَمِيعِ الْأَ نْبِياءِ وَالْمُرْسَلِينَ. خدا بزرگ‌تر است؛ خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و بر محمّد و خاندان محمّد برکت ده و محمّد و خاندان محمّد را رحم کن، همانند برتر درود و برکت و رحمتی که بر ابراهیم و خاندان ابراهیم نمودی، به‌درستی که تو ستوده و بزرگواری و بر همه پیامبران و فرستادگان درود فرست.

سپس بگوید: اللّٰهُ أَكْبَرُ، اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِناتِ، وَالْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِماتِ، الْأَحْياءِ مِنْهُمْ وَالْأَمْواتِ، تابِعْ بَيْنَنا وَبَيْنَهُمْ بِالْخَيْراتِ، إِنَّكَ مُجِيبُ الدَّعَواتِ، إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ. خدا بزرگ‌تر است، خدایا مردان و زنان مؤمن و مسلمان چه زنده و چه مرده از آنان را بیامرز، پیوند ده میان ما و آن‌ها را به خیرات، به‌درستی که تو اجابت‌کننده دعاهایی، به‌درستی که تو بر هر چیز توانایی.

سپس بگوید: اللّٰهُ أَكْبَرُ، اللّٰهُمَّ إِنَّ هٰذَا عَبْدُكَ وَابْنُ عَبْدِكَ وَابْنُ أَمَتِكَ نَزَلَ بِكَ وَأَنْتَ خَيْرُ مَنْزُولٍ بِهِ . اللّٰهُمَّ إِنَّا لَانَعْلَمُ مِنْهُ إِلّا خَيْراً، وَأَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنَّا . اللّٰهُمَّ إِنْ كانَ مُحْسِناً فَزِدْ فِي إِحْسانِهِ، وَ إِنْ كانَ مُسِيئاً فَتَجَاوَزْ عَنْهُ، وَاغْفِرْ لَهُ . اللّٰهُمَّ اجْعَلْهُ عِنْدَكَ فِي أَعْلَىٰ عِلِّيِّينَ، وَاخْلُفْ عَلَىٰ أَهْلِهِ فِي الْغابِرِينَ، وَارْحَمْهُ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ. خدا بزرگ‌تر است؛ خدایا این بنده تو و فرزند بنده تو و فرزند کنیز توست، نزد تو فرود آمده و تو بهترین کسی هستی که نزد او فرود می‌آیند، خدایا ما از او جز خوبی نمی‌دانیم و تو از ما به او داناتری، خدایا اگر نیکوکار است، بر نیکی‌اش بیفزا و اگر بدکار است، از او درگذر و او را بیامرز و نزد خود در بالاترین جایگاه‌ها قرارش ده و بر خاندانش در میان زندگان جانشین او باش، به مهربانی‌ات ای مهربان‌ترین مهربانان.

سپس بگوید: اللَّهُ اَكْبَرُ خدا بزرگ‌تر است. و فارغ مى‌شود؛
و اگر میّت زن باشد مى‌گوید: اللّٰهُمَّ إِنَّ هٰذِهِ أَمَتُكَ وَابْنَةُ عَبْدِكَ وَابْنَةُ أَمَتِكَ نَزَلَتْ بِكَ وَأَنْتَ خَيْرُ مَنْزُولٍ بِهِ . اللّٰهُمَّ إِنَّا لَانَعْلَمُ مِنْها إِلّا خَيْراً وَأَنْتَ أَعْلَمُ بِها مِنَّا . اللّٰهُمَّ إِنْ كانَتْ مُحْسِنَةً فَزِدْ فِي إِحْسانِها، وَ إِنْ كانَتْ مُسِيئَةً فَتَجاوَزْ عَنْها وَاغْفِرْ لَها. اللّٰهُمَّ اجْعَلْها عِنْدَكَ فِي أَعْلَىٰ عِلِّيِّينَ، وَاخْلُفْ عَلَىٰ أَهْلِها فِي الْغابِرِينَ وَارْحَمْها بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ. خدایا این کنیز تو و دختر بنده تو و دختر کنیز توست، بر تو فرود آمده و تو بهترین کسی هستی که بر او فرود می‌آیند، خدایا ما از او جز خوبی خبر نداریم و تو از ما به او داناتری، خدایا اگر نیکوکار است بر نیکی‌اش بیفزا و اگر بدکار است از او درگذر و او را بیامرز و نزد خود در بالاترین جایگاه‌ها قرارش ده و بر خاندانش در میان زندگان جانشین او باش و به مهربانی‌ات به او رحم کن، ای مهربان‌ترین مهربانان.

و اگر میّت مستضعف باشد بگوید: اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِلَّذِينَ تابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ. خدایا، بیامرز آنان که توبه کردند و پیروی از راه تو نمودند و نگاهشان دار از عذاب دوزخ. و اگر میّت طفل نابالغ باشد بگوید: اللّٰهُمَّ اجْعَلْهُ لِأَبَوَيْهِ وَلَنَا سَلَفاً وَفَرَطاً وَأَجْراً. خدایا قرار ده او را برای پدر و مادرش و برای ما، گذشته و ذخیره و مزدی.

و مستحبّ است نمازگزاران بر جای خود بایستند به‌خصوص پیش‌نماز، تا جنازه را بردارند و در روایتی وارد شده:
پس از فارغ شدن از نماز بگوید:

﴿رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذابَ النَّارِ﴾. پروردگارا، بده به ما در دنیا خوبی و در آخرت نیز خوبی و نگاهمان دار از عذاب دوزخ.

از حضرت صادق(علیه‌السلام) نقل‌شده: برادران مؤمن را از مردن او خبر دهند تا بر جنازه او حاضر شوند و بر او نماز بخوانند و برایش استغفار کنند که میت و همه آنان ثواب ببرند.