ذکر اقامه نماز

اِقامَة، مجموعه‌ای از چند جمله شامل شهادت به توحید و نبوتپیامبر اکرم(ص) و ترغیب به نماز است که پس از اذان و بلافاصله قبل از نماز خوانده می‌شود. خواندن اقامه قبل از نماز واجب نیست بلکه مستحب و سنت موکّد است.[۲]

فصول و عبارات

عبارات اقامه به‌جز در دو مورد، با اذان یکسان است:

1. عبارت «قد قامت الصلاة» که خبر دادن از برپایی نماز است، در اذان نیست، اما در اقامه گفته می‌شود. این عبارت،‌ دو مرتبه، پس از عبارت «حی علی خیر العمل» و پیش از تکبیر و تهلیل پایانی گفته می‌شود.
2. تکبیر در آغاز اقامه دو بار تکرار می‌شود (در مقابل چهار تکرار در اذان) و تهلیل پایانی نیز یک بار است (در مقابل دو تکرار در اذان).

شهادت ثالثه

عبارت «اشهد ان علیا ولی الله» از دیرباز در اذان و اقامه برخی از امامیان متداول بوده است؛[۳] اما در منابع فقهی و حدیثی امامیه به عنوان بخشی از اذان و اقامه مطرح نشده است.[۴]

نزد اهل سنت

• نزد حنفیان تمامی اذکار اقامه دو دو (مثنی) خوانده می‌شود.
• نزد مالکیان همه عبارات اقامه از جمله ذکر «قد قامت الصلاة» یک بار گفته می‌شوند.
• قول حنبلیان و قول مشهور نزد شافعیان دوبار گفتن ذکر «قد قامت الصلاة» و یک بار گفتن دیگر اذکار اقامه است.[۵]

احکام اقامه

• به فتوای بسیاری از فقیهان شیعه خواندن اقامه قبل از نماز، مستحب موکّد است و حتی برخی فقیهان آن را واجب دانسته‌اند.[۶]
• کسی که در مسجد برای نماز جماعتی حاضر می‌شود که برای آن اذان و اقامه گفته‌‌اند نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید. ولی اگر خودش در نماز جماعت شرکت ندارد و می‌خواهد نماز را فرادی بخواند می‌تواند اذان و اقامه را نگوید.[۷]
• اقامه باید بعد از اذان گفته شود.[۸]
• صحت اقامه مثل اذان مشروط به رعایت ترتیب و فاصله نیانداختن بین جملات و بیان صحیح عربی است.[۹] چنانکه با وضو بودن نیز جزو شرایط صحت اقامه دانسته شده است.[۱۰]

جستارهای وابسته

• اذان
• شهادت ثالثه

پانویس

1. ↑ این جمله جزء اذان نیست
2. ↑ رجوع کنید به: طوسی، ج ۱، ص ۹۳.
3. ↑ صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۹۰؛ طوسی، النهایه فی مجرد الفقه و الفتوی، ۱۴۰۰ق، ص۶۹.
4. ↑ سبزواری، مہذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۶، ص۲۱
5. ↑ رجوع کنید به: طوسی، ج۱، ص۹۱؛ ابن هبیره، ج۱، ص۸۱
6. ↑ یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۴۰۹-۴۱۰
7. ↑ یزدی، عروة الوثقی،۱۴۱۹ق، ج۲، ص۴۱۷-۴۱۹
8. ↑ یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۴۲۵
9. ↑ یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۴۲۵
10. ↑ یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۴۲۶

منابع

• طوسی، الخلاف، تهران، ۱۳۷۷ق؛
• ابن هبیره، یحیی، الافصاح، حلب، ۱۳۶۶ق/۱۹۴۷م؛
• سبزواری، عبدالاعلی، مهذب الاحکام، قم، موسسه المنار، ۱۴۱۳ق.
• صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق.
• طوسی، محمد بن حسن، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دار الکتب العربی، ۱۴۰۰ق.
• یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، قم،‌ انتشارات اسلامی، ۱۴۱۹ق.

پیوند به بیرون

• منبع مقاله : دائره المعارف بزرگ اسلامی